حضور دیلمیان در تشکیلات نظامی حکومت های متقارن

موقعیت جغرافیایی خاص منطقه دیلم به سبب دارا بودن نواحی کوهستانی وسیع و دست نیافتنی، موجب پرورش مردمانی جنگجو، رزمنده و سلحشور در این نواحی می گردید که با مهارت های خاص رزمندگی و فنون جنگی آشنا بودند .اینان همواره ضمن جلوگیری از ورود سپاهیان مهاجم به این سرزمین، از استقلال منطقه خویش دفاع می کردند. همین ویژگی ها باعث گردید تا این ناحیه به صورت پایگاه مناسبی برای مخالفان حکومت مرکزی درآید و یکی از نخستین حکومت های مستقل ایرانی شیعی یعنی علویان مقارن با تسلط خلفای عباسی از این منطقه سر برآورد. اهالی دیلم در کنار دارا بودن خصوصیات ذاتی و روحیه جنگندگی، با رشادت و سلحشوری توانستند ضمن بهره وری از فرهنگ و سنت کهن ایرانی در طول ادوار مختلف تاریخی و به خصوص هم زمان با حکومت های متقارن و پس از آن حداقل تا سدة ششم هجری/ دوازدهم میلادی، به صورت گروه ها و امواج ورزیده نظامی در ارتش های ایرانی و اسلامی حضور فعال و موثر داشته باشند. مقاله حاضر نیز بر آن است تا به بررسی چگونگی حضور و نقش نظامی دیلمیان در طی این ادوار بپردازد.